Ik blog er wel vaker over: borden en schoteltjes van Delfts aardewerk met teksten of afkortingen erop. Zo hebben letters als GWASA een religieuze betekenis en is de origine van het merk MIS nog niet achterhaald. Naast religieuze verwijzingen of merken van fabrieken kunnen letters ook staan voor afstammelingen van het koninklijk huis en zijn er series met borden en schotels die samen een gedichtje vormen. Ik vind het altijd weer een leuke speurtocht om de tekst compleet te maken en ‘geheime’ betekenissen te achterhalen. In deze blog deel ik er weer een aantal.
WCHF PvO
Dit feestelijk uitziende schoteltje, gevonden in Vlaardingen, is gedecoreerd in de kleuren blauw, rood en geel/oranje. De Nederlandse en de oranje vlag wapperen onder de kroon die bovenaan het schoteltje staat. De letters W.C.H.F. staan voor Willem Carel Hendrik Friso, oftewel de initialen van prins Willem IV (1711 – 1751). Onder deze letters ontbreekt een scherf, maar de O duidt er op dat hier de afkorting heeft gestaan voor Prins van Oranje (PvO). De betekenis van deze afkortingen is door de jaren heen onbekend geraakt, maar in de achttiende eeuw kwam dit aardewerk veel voor. Tegenwoordig staat het ook wel bekend onder de noemer oranjekeramiek. De oorspronkelijke bezitters van dit schoteltje waren hoogstwaarschijnlijk prinsgezinden.
Die tuis wil sijn
Naast afkortingen en eigennamen zijn er bordenseries met amusante rijmpjes en een moraal. Bij een archeologische opgraving worden er van dit type spreukborden vaak maar één à twee exemplaren gevonden en mist de rest van een reeks. Zo heeft de Archeologische Dienst van de Gemeente Vlaardingen het tweede bord uit een serie gevonden met de tekst die tuis wil sijn. Dit bord is gepubliceerd op de website over de geschiedenis van Vlaardingen.
Doe wat je vrouw zegt
En het blijft gelukkig niet bij bord nr. 2, want er zijn ook gedeelten van nummer 1 en nummer 4 bij de opgraving gevonden. De gehele spreuk is als volgt:
Gij manne fijn
die tuis wil sijn
in rust en vree
die geeft het wijf
de broek aan t lijf
ent wammus mee
Oftewel: wil je rust in huis, doe dan wat je vrouw zegt.
En het blijft niet bij deze serie borden. De Archeologische Werkgroep Zoetermeer heeft aan de rand van Den Hoorn een scherf van het vierde bord gevonden met de tekst: zo bint u wijf. De tekst hiervan is dus iets anders dan dat in Vlaardingen. Waarschijnlijk zijn er meerdere versies gemaakt en wellicht ook door verschillende plateelbakkerijen. Eigenlijk hebben deze borden nog niets aan zeggingskracht verloren, want zo denken de meeste vrouwen er nog steeds over.
